Ik vind dat ook altijd lastig. Sowieso kun je lang discussiëren over wat een 10 nou precies inhoudt. Het kan inhouden dat je perfect beheerst wat je dient te beheersen, maar het kan ook betekenen dat je meer beheerst dan je dient te beheersen. Zelf denk ik dat omdat de schaal tot de 10 gaat dat een 10 inhoudt dat je precies alles beheerst dat je dient te beheersen, het maximale van alles dat onderwezen is dus. De schaal is er (lijkt me) om aan te geven in hoeverre een leerling de onderwezen stof onder de knie heeft. Als bepaalde kennis of vaardigheden getoetst worden die niet onderwezen zijn, dan toets je in mijn ogen meer dan wat getoetst dient te worden. Dan komt het dus voor dat leerlingen die alles beheersen waarvan gezegd is dat ze het moeten beheersen maar niet meer dan dat niet de maximale score krijgen, terwijl ze daar wel alles voor hebben gedaan dat ze moesten doen.
Iets met bonusvragen zou je dan kunnen doen, maar ik vind wel dat iemand die niet meer weet of kan dan hem/haar geleerd is de kans moet hebben om de maximale score te behalen.
'De beste eruit halen', zoals Lukie zegt, kun je volgens mij prima doen zonder buiten de stof te treden. Wie de meeste vragen goed hebben, zijn de beste. Het kritisch denkvermogen van leerlingen kun je in een toets natuurlijk stimuleren door een vraag te stellen waarbij ze het antwoord moeten beredeneren en niet uit hun hoofd hebben kunnen leren, maar dan vind ik dat ze in dat kritisch denken wel getraind moeten worden tijdens lessen. Ik vond op de middelbare school bij ons dat dat kritisch denkvermogen er maar moest zijn en er tijdens toetsen uit moest komen, terwijl er tijdens de lessen weinig gedaan werd om ook echt kritisch na te leren denken over de stof. Dan waren de toetsen dus eigenlijk de training, terwijl die de wedstrijd zouden moeten zijn.
Bepaalde zaken behandelen in de les die niet in de lesstof staan en vervolgens toetsen lijkt me prima, dat is dan gewoon onderwezen. Maar bij centrale examens kun je dat natuurlijk lastig doen, omdat alle leerlingen in het land dezelfde kennis en vaardigheden moeten bezitten.
Mijn leraar Engels deed dat altijd mooi, vond ik. Die liet dan iemand een stuk tekst voorlezen en vervolgens moesten wij de uitspraak beoordelen. Zelden gaf iemand een 10, behalve de leraar. 'Als je niets kunt aanwijzen dat ze niet goed deed, waarom geef je dan geen 10? Een 10 is er toch voor leerlingen die alles goed doen dat ze goed moeten doen? Ik vroeg haar om de tekst voor te lezen zonder fouten te maken in de uitspraak, niet om een Brits of Amerikaans accent te forceren.'
