Weer terug uit Sarajevo.
Zaterdag kwamen we rond 18.00 aan op het vliegveld van Tuzla, een voormalige legerbasis. Vanaf hier was het nog 2 uur rijden naar Sarajevo. Helaas was het al donker, dus weinig van de natuur kunnen zien. Bij aankomst snel onze spullen in het hostel kunnen zetten (een hostel met als thema de 1e wereldoorlog en met name de aanslag op Franz Ferdinand, met overal weetjes over de aanslag op de muren). Hierna moesten we kijken of er nog ergens plaats was om te eten. Uiteindelijk de grootste hamburger die ik ooit gezien heb gegeten, was wel erg lekker. Maar helaas kreeg ik de super lekkere aardappels niet meer op.
Daarna gingen we naar een of andere nachtclub met live muziek. Ik hou daar nooit van, want als ik uitga wil ik met mensen kunnen praten. Dat was hier echt niet mogelijk vanwege de herrie. Dat je dat leuk vind, snap ik nog als je gaat dansen, maar dat deed ook niemand... Gelukkig wilde de rest van de meiden die bij mij op de kamer sliepen ook vroeg terug.
De volgende dag eerst een stadswandeling door Sarajevo. Echt de meest bizarre stad ooit. Wij zaten midden in het centrum, als je daar de straat uitliep dan kwam je in de oude Osmaanse wijk terecht. Die valt het best te beschrijven als een combinatie tussen een Zwitsers bergdorp en een Turkse bazaar
. In de rest van de stad staat ook van alles en nog wat door elkaar heen: Osmaanse stijl nieuwbouw, naast Habsburgse gebouwen, naast Oostblok kolossen, naast ruïnes, naast gerenoveerde gebouwen, die in de oorlog vernield zijn geraakt. Heel bijzonder, nog nooit ergens op deze manier gezien.
Na de koffie bij de authentieke koffiebar (de Mac) gingen we naar Srebenica gallery, een klein museum over de oorlog met de nadruk op Srebrenica. Wij kregen daar een rondleiding van een sympathieke erg objectieve gids. Iemand van onze groep vroeg echter hoe er nu in Bosnië gedacht wordt over Dutchbat. Ze twijfelde best een tijdje. Ik denk dat ze het moeilijk vond om vanuit haar objectieve rol als gids daar iets over te moeten zeggen en zeker tegen een groep Nederlanders. Maar uiteindelijk is het zo dat de beelden van feestende Dutchbatters ook in Bosnië te zien zijn geweest. En toen Dutchbat weg was, is er graviti gevonden op de muren in de voormalige compound van Dutchbat, zoals bv deze:
In het museum waren ook diverse documentaires te zien. Als het goed is krijgen we die nog per mail opgestuurd. Een daarvan was de docu: Miss Sarajevo, over hoe het leven in Sarajevo tijdens de oorlog gewoon doorging, inclusief een miss verkiezing in een ondergrondse parkeergarage. Ook was er te zien hoe jongeren nog maar een dag in de week naar school gingen, als er geen sluipschutters actief waren tenminste. Het meest indrukwekkend waren de beelden van een meisje, ze zal nu mijn leeftijd zijn... In het begin is ze optimistisch, later legt ze uit dat ze wel Moslim is, maar dat iedereen toch in dezelfde God gelooft en op het eind vertelt ze dat ze alle hoop is verloren dat het leven steeds zwaarder wordt, dat er niet meer te leven valt in Sarajevo en dat veel van haar vrienden inmiddels dood zijn. Ik zat met tranen in mijn ogen en ik was niet de enige. Stilletjes gingen we de stad weer om te lunchen. Intussen kijk je om je heen en denkt: 2/3 (op zijn minst) van de mensen die hier om mij heen lopen, heeft bewust een oorlog meegemaakt...
Na de lunch hebben we de tram gepakt en kwamen we langs een boulevard waar allemaal flats staan, flats die in de oorlog werden gebruikt door sluipschutters. Aan het eind van de tramreis kwamen we bij een huis, waar vroeger een tunnel onder zat. De enige uitweg uit de stad in die tijd.