Kennis brandveiligheid onder de maat
door Rudi Buis
DEN HAAG - Dat je niet in bed moet roken weten de meeste Nederlanders wel. Maar ze doen het toch. En te veel denken een brandende frituurpan te kunnen blussen met water, constateert de stichting Consument en Veiligheid, die gisteren een nieuwe brandpreventiecampagne is begonnen. ,,Het brandbewustzijn is onder de maat.''
Per jaar overlijden zeventig mensen door brand en nog eens 1300 slachtoffers moeten worden behandeld in het ziekenhuis. De materiële schade is bijna 900 miljoen euro.
Negen van de tien branden in huis zijn te wijten aan nalatigheid van de bewoners, aldus de stichting. Het 'Volendam-effect', vanwege de brand in café De Hemel op oudjaarsavond 2001, is uitgewerkt. ,,Destijds vlogen de brandmelders de winkel uit. Maar nu blijkt dat eenderde van de huishoudens ze in de kast laat liggen'', aldus Shireen Eyer van Consument en Veiligheid.
Van alle huishoudens heeft 67 procent een rookmelder - bij de bouwmarkt te koop - maar eenderde daarvan heeft het ding nog niet opgehangen. Dertig procent heeft een vluchtplan, maar dat nog nooit geoefend. ,,De sleutelwoorden zijn nalatigheid en onverschilligheid'', zegt Eyer van de stichting. De laksheid ontstaat vaak doordat mensen geen brand meemaken. Mensen die gedurende hun leven niet met brand te maken krijgen, denken ook steeds minder aan brandpreventie.
Eyer: ,,Kinderen bijvoorbeeld zijn veel bezig met brandgevaar. Op scholen zien we dat ze onze tips goed in de oren knopen. Of ze komen zelf met tips. We hebben een keer een e-mail gehad van een kindje, die we naar iedereen moesten doorsturen: laat nooit kleding over de verwarming hangen om te drogen, want dat is gevaarlijk!'' Maar naarmate ze ouder worden, ebt dat bewustzijn weg.
Elke dag moet de brandweer gemiddeld 22 keer uitrukken voor een huisbrand. Het aantal incidenten waarbij ternauwernood ernstige brandschade wordt voorkomen, is vele malen groter.
De meeste branden ontstaan in de keuken, doordat pannen te lang op het vuur blijven staan, bijvoorbeeld de frituurpan. Eyer: ,,Nog veel te vaak denken mensen een vlam in de pan te blussen door er water op te gooien. Dat maakt het alleen maar erger. Je zou toch moeten weten dat er zo snel mogelijk een deksel op moet.''
Ook de afzuigkap blijkt nog vaak een potentiële vuurbom: wanneer deze niet wordt schoongemaakt hoopt het vet zich op, met als gevolg dat de kap een dankbare prooi is voor vlammen. Daarnaast wordt er meer met olie gewerkt in de keuken, mede doordat het wokken aan populariteit wint. Maar vuur en olie zijn een levensgevaarlijke combinatie, zeker wanneer de kok niet oplet.
Nog altijd ontstaat een deel van de huisbranden doordat iemand in bed rookt. Of een onvoldoende gedoofde sigaret in de prullenmand gooit. Klussen in huis 'gaat zo vaak mis', vertelt Eyer. ,,En met kinderen blijft het oppassen geblazen. Voor je het weet heeft je zoontje toch lucifers te opakken of gooit hij iets zeer brandbaars in de open haard.''
Nederlands Dagblad - 23-01-2004